MAANA YA MSONGO WA MAWAZO

KARIBU wapenzi wasomaji wetu katika mada yetu mpya ya siku ya leo, ambako tunaangalia maana ya msongo, chanzo chake na jinsi gani ya kukabiliana na hali hiyo.
Wazazi wengi huelewa zaidi mambo mbalimbali kuhusu msongo wa mawazo. Bila shaka, msongo ni mada yenye mazungumzo mengi. Ninaongelea kuhusu msongo katika usawa wa kazi na maisha ya nyumbani, msongo wa msongamano wa magari barabarani, msongo wa maisha katika jamii tunayoishi, na pia msongo wa kushughulika na mtoto anayelia.
Tuangalie jinsi ya kupunguza msongo mbali na fukwe za bahari, kubadilishana mawazo na watu wa aina mbalimbali na katika maeneo mbalimbali.
Ninaamini kuwa kama mzazi, unaelewa ni jinsi gani unavyojisikia unapoondoa msongo ulionao.
Katika yote yanayoongelewa, watu wengi wamekuwa na wakati mgumu wa kuelewa ni nini hasa, maana ya msongo. Msongo ni hisia, lakini ambazo hazionyeshi mihemko ya mtu.
Badala yake, inaonekana kuwa kitu kilichozoeleka katika mihemko mbalimbali tofauti, pamoja na kuchanganyikiwa, hasira, wasiwasi, woga, huzuni, na pia kukata tamaa.
Pia lipo suala la kimaumbile katika suala la msongo. Unaweza kujisikia mzigo katika kifua chako, unaweza kuhisi katika sehemu ya tumbo lako, au katika taya yako kutoka kwenye meno yako yaliyofungamana.
Ni dhahiri, bado hatujui kwa usahihi ni wapi msongo unapotokea.Kama unafikiria kuhusu hili, kwa upande mwingine, matukio ambayo yanamsumbua mtu mmoja hayawezi kuwa kwa mwingine, ambayo yataibua maswali.
Unaweza kujiuliza swali hili, hivi ni kweli msongo wakati wote huwa ni kitu kibaya? Na kama siyo, nini tofauti kati ya msongo mzuri na mbaya?
Majibu ya maswali haya yanakuwa hayajibiwi, ingawa wanasaikolojia na madaktari wamekuwa wakifanya utafiti juu ya msongo na matokeo yake kwa karibu miaka 200.
Hata sasa, kama unavyofikiria juu ya msongo katika maisha yako, na juu ya watoto wako, utakuta baadhi ya utambuzi wa kanuni za kisayansi siyo tu unashangaza, lakini pia usiofaa.
Kwa miaka mingi, wanasayansi wamekuwa wakielewa kuwa mwili unakubaliana na mazingira ya maumivu kwa kuruhusu baadhi ya homoni zinazosababisha msongo – kama chombo cha kufyatulia risasi ambayo inatumika kwa kupigana au kukimbiza maadui. Msongo mara nyingi husababisha kupanda kwa shinikizo la damu, kupanda kwa kisukari, mapigo ya moyo kwenda mbio, kupata tabu katika kupumua, mtiririko wa damu huhama kuelekea miguuni na kwenye ubongo na kutoka tumboni na kwenye utumbo. Kukaza kwa misuli, na ile hali ya kujisikia inapungua.
Kwa dozi ndogo, msongo unasaidia katika kuwaza na ustahimilivu. Hii inamaanisha kuwa unaweza ukawa unafanya mtihani ambao unaamini kuwa ni mgumu kama wa hesabu. Hivyo unatumia muda mrefu kufikiri njia ya kufanya na kupata jibu sahihi.
Hiyo ni hali ya kuwaza ambayo inazaa matunda mazuri kwa maana ya kukumbuka na kupata njia sahihi ya kufanya mtihani wako, japo imekugharimu muda mrefu katika kufikiri.
Unapokuwa na mawazo, katika ubongo wako, mishipa maalum ambayo imejiunganisha inashindwa kufanya kazi yake ya kutoa ufahamu au kuhisi hivyo hali ya ufahamu huenda polepole, pia vihisishi vinaweza kuwa kwa haraka zaidi.
Husababisha hali ya mwili kuwa na hofu inajionyesha wazi katika mwili wa binadamu, lakini kinyume chake ni kweli kwamba mawazo mazuri na furaha inaweza kukufanya kuonekana mwenye taswira ya furaha, kisaikolojia na kimtazamo wa nje.
Pia inapunguza mwonekano wa hofu, inapunguza mapigo ya moyo, na inaongeza mzunguko wa damu katika utumbo mdogo na tumbo (inapunguza mawazo na maumivu ya viungo).
Matokeo ya msongo wa muda wa ziada. Katika kupambana au kupigana na majukumu katika mwili wako kwa ghafla, baadhi ya misongo, ingawa ni midogo, misongo ya kila siku, kama msongo wa kuishi katika nyumba yenye kelele au kukaa kwa muda mrefu kwenye msongamano wa magari kila siku, pia inasababisha homoni hizo kuachia, kwenye kipimo kidogo sana.
Na ingawa athari zake ni kidogo, misongo inaongezeka.kwa hiyo, kama siku moja utachelewa kazini, gari lako likagoma, mtoto wako akaanza kulia, na mbwa wako akakimbia mbali, mchanganyiko wa yote husababisha kupatwa na msongo mkubwa. Hivyo huleta athari katika maisha yako.
Misongo hiyo inapokuwa siku baada ya siku, inaweza kusababisha matukio mabaya, zaidi ya kupata muda wa kupumzika na kupata ahueni. Nadharia moja kubwa iliyokubalika inasisitiza kuwa msongo wa kudumu unaweza kumdhoofisha mtu.
Kwa nini baadhi ya watu wanaonekana imara zaidi kuliko wengine katika kukabiliana hali ya msongo? Jibu ni uthabiti wa mtu ndiyo unaomwezesha kukabiliana na changamoto mbalimbali katika maisha. Thabiti ni kiwango cha kitu kama mhimili katika daraja, kwa mfano linaruhusu kona pasipo kuvunjika. Sawasawa, na watu thabiti katika uzoefu wa kukabiliana na msongo bila kudhurika.
Watu thabiti wanategemea kuwa na mtazamo thabiti na mzuri katika maisha yao na hata yanapotokea matatizo ya muda, wanakuwa na uhusiano mzuri na watu ambao wanawasaidia kupata ufumbuzi wa matatizo yanayowaletea msongo wa mawazo.
Kwa mfano, katika masomo mengi ya makuzi ya watoto, tunaambiwa kuwa watoto waliowahi kuishi kwenye maisha magumu, maisha yao ya utu uzima wengi wao huwa na maisha mazuri na hubahatika kuwa na marafiki wazuri wanaowapa mielekeo mizuri ya maisha yao.
Wanapokuwa katika umri huo huwa wanasumbuliwa sana na msongo wa kutaka kuwafahamu wazazi wao ili na wao wapate nafasi ya kuwasaidia kimaisha kitu kinachowafanya mara nyingi kuwa katika wakati mgumu wa kuwa na mawazo pamoja na kuwa na mali.
Vyanzo vya msongo
Wote tunaweza kuchoka kama kitu kitakuwa tofauti au chenye changamoto kitatokea katika maisha yetu. Hata hivyo, ili kuwe na usawa, ni lazima tuwe na uwezo wa kuendana na mabadiliko kama yanavyotokea.
Mabadiliko ya kupita kiasi na ya haraka yanaweza kutokea mara kwa mara na kuwa chanzo kikubwa cha msongo na kisicholingana na maisha yetu. Mahitaji ya mabadiliko ya haraka ambayo ni rahisi kuwa makubwa kwa mwili na akili kuyashughulikia katika muda mfupi.
Wengi wetu wanahisi hatua za maisha zinaongezeka kwa kasi. Inaonekana kuna shinikizo la kawaida kazini na nyumbani. Sababu kuu tatu za maisha ya kisasa zinahusika.
Sababu ya kazi
Kuna mabadiliko makubwa kwa jinsi tulivyokuwa tunafanya kazi katika miongo iliyopita. Mashirika mengi yamepunguza wafanyakazi kwa hiyo hao wachache waliobakia wamekuwa wakifanya kazi kwa bidii na kwa muda mrefu, wakati wengine wamekuwa na mikataba ya muda mfupi.
Nchini Uingereza nako pia wanafanya kazi kwa muda mrefu kuliko mahali pengine popote Ulaya, na teknolojia imekua, maana yake wanatumia e-mail, faksi na kupiga simu kokote wanapokuwa.
Sababu ya nyumbani
Watu wengi wamekuwa wakihama kutoka kwenye familia zao, na hawarudi tena kwa ndugu zao ambao ndiyo washauri wao wakuu katika mahitaji mbalimbali.
Sababu ya jinsia
Tatizo jingine linalochangia katika suala la jinsia, hasa katika familia, pale wanawake wanapokuwa na kazi nzuri zaidi ya waume zao, na kufanyika msaada mkubwa kwa familia.
Na wakati huo waume zao wanakuwa na kazi za kawaida ambazo kinawapatia kipato cha kawaida. Katika familia huwa tatizo kwa upande wa mwanaume ambao hupenda mara nyingi kuwa juu.
Mbali na wanaume kupenda kuwa juu, lakini inaonyesha kuwa mwanamke anapokuwa na kipato kikubwa kumzidi mumewe, mara nyingi hujisahau na kujiona kuwa yeye ndiye mhimili wa familia.
Kwa maelezo mengine hufikia mahali na kumdharau mumewe, hali hii hutokea si kwa wanawake wote bali wale ambao hujisahau kuwa wana wajibu upi kwa waume zao.
Tukutane wiki ijayo.
lcyngowi@yahoo.com0713 3314550733 331455